مقدمه‌ای درباره روابط ایران و افغانستان 

روابط تجاری ایران و افغانستان در سال‌های اخیر شاهد رشد چشمگیری بوده است. در سال ۲۰۲۴، حجم تجارت دوجانبه این دو کشور به‌حدود ۳.۱۹۷ میلیارد دلار رسید که نسبت به سال قبل ۸۴ درصد افزایش نشان می‌دهد. از این میزان، ۳.۱۴۳ میلیارد دلار مربوط به حمل بار از ایران به افغانستان بوده است که ۸۳ درصد رشد داشته است محصولات عمده صادراتی ایران شامل فرآورده‌های نفتی، فولاد، محصولات کشاورزی و مصالح ساختمانی می‌باشد. (tehrantimes)

این افزایش چشمگیر در تجارت دوجانبه، ایران را به یکی از تأمین‌کنندگان اصلی کالاهای وارداتی افغانستان تبدیل کرده است. در سال ۲۰۲۴، ایران حدود ۳۰ درصد از واردات افغانستان را تأمین کرده است که نسبت به سال قبل ۸۴ درصد افزایش داشته است. (lloydsbanktrade)

مسیرهای حمل بار از تهران به افغانستان

حمل بار از تهران به افغانستان، از طریق مسیرهای زمینی، ریلی و هوایی انجام می‌شود. در ادامه، مسیرهای اصلی حمل بار به کابل از ایران را معرفی می‌کنیم.

مسیر شمالی حمل بار به افغانستان

بار از تهران به مشهد حرکت کرده و از گذرگاه «دوغارون» وارد افغانستان می‌شود. این مسیر پرترددترین مسیر باربری حمل بار به افغانستان است و عمدتاً برای ارسال کالاهای تجاری و عمومی استفاده می‌شود.

مسیر مرکزی حمل بار به افغانستان

بار از تهران به اصفهان و از آنجا به هرات در افغانستان از طریق «گذرگاه باشتیک» حرکت می‌کند. این مسیر کوتاه‌ترین مسیر جاده‌ای بین ایران و افغانستان محسوب می‌شود و برای حمل کالاهایی که زمان تحویل برایشان اهمیت دارد، مناسب است.

مسیر جنوبی حمل بار به افغانستان

حرکت از تهران به‌سمت بندرعباس و سپس عبور از گذرگاه «ماهیرود» به زابل در افغانستان انجام می‌شود. این مسیر بیشتر برای حمل‌و‌نقل کالاهای ترانزیتی از بنادر ایران در خلیج فارس و دریای عمان مورد استفاده قرار می‌گیرد.

مسیرهای ریلی حمل بار به افغانستان

«خط آهن خواف-هرات» تنها خط ریلی فعال بین دو کشور است. این خط آهن از خواف در استان خراسان رضوی ایران آغاز شده و به هرات در افغانستان می‌رسد. ظرفیت این مسیر محدود است و عمدتاً برای حمل مواد معدنی و مصالح ساختمانی کاربرد دارد.

گذرگاه‌های مرزی مهم بین ایران و افغانستان شامل موارد زیر است:

• دوغارون: اصلی‌ترین و پرترددترین گذرگاه مرزی، در استان خراسان رضوی ایران و هم‌مرز با ولایت هرات افغانستان.
• باشتیک: در استان یزد ایران و هم‌مرز با ولایت هرات افغانستان، مسیر کوتاه برای انتقال بارهای سریع.
• ماهیرود: در استان خراسان جنوبی و هم‌مرز با زابل افغانستان، مسیر ترانزیتی برای کالاهای بندری.
• میلک: در استان سیستان و بلوچستان و هم‌مرز با ولایت نیمروز افغانستان.
• شیندند: در استان خراسان رضوی و هم‌مرز با ولایت هرات.

انتخاب مسیر و گذرگاه مناسب به عوامل متعددی بستگی دارد، از جمله نوع کالا، زمان تحویل، هزینه حمل و نقل و مقررات گمرکی.

حمل خرده‌بار به افغانستان: راهکاری اقتصادی و انعطاف‌پذیر برای تجارت

حمل خرده‌بار یا LCL به افغانستان به‌معنای ارسال کالاهایی است که حجمشان به‌اندازه پرکردن یک کانتینر کامل نیست. (Less than Container Load) این روش برای تاجران و کسب‌وکارهایی که سفارش‌های کوچک دارند، گزینه‌ای به‌صرفه و کاربردی محسوب می‌شود. حمل خرده‌بار معمولاً از طریق جاده و گاهی خطوط ریلی انجام می‌شود. انتخاب مسیر و گذرگاه مرزی مناسب (مانند دوغارون، باشتیک یا ماهیرود) بسته به‌نوع کالا و مقصد، اهمیت زیادی دارد. کالاها در کانتینرهای مشترک بارگیری می‌شوند، بنابراین بسته‌بندی مناسب و رعایت مقررات گمرکی ضروری است تا از آسیب یا تاخیر در عبور مرزی جلوگیری شود.

مزایای حمل خرده‌بار به افغانستان شامل موارد زیر است:

1. هزینه حمل‌و‌نقل را برای کالاهای کم‌حجم کاهش می‌دهد، زیرا هزینه کانتینر بین چند محموله تقسیم شده و نیازی به رزرو یک کانتینر کامل نیست.
2. اگرچه زمان ترانزیت ممکن است به‌دلیل جمع‌آوری و جداسازی محموله‌ها کمی طولانی‌تر باشد، اما برای کالاهای غیر فاسدشدنی یا سفارش‌های کوچک که انعطاف‌پذیری در زمان دارند، مناسب است.
3. تاجران می‌توانند محموله‌های کوچک خود را بدون نیاز به سرمایه‌گذاری در کانتینر کامل ارسال کنند و در نتیجه ریسک مالی کاهش می‌یابد و جریان موجودی کالا بهتر مدیریت می‌شود.

به‌طور کلی، حمل خرده‌بار به افغانستان راهکاری اقتصادی، انعطاف‌پذیر و عملیاتی برای تجارت‌های کوچک و متوسط است که می‌خواهند کالاهای خود را با هزینه معقول و زمان‌بندی مناسب به بازارهای افغانستان برسانند.

مراحل حمل بار به افغانستان

حمل بار از ایران به افغانستان، چه به‌صورت کانتینر کامل (FCL) و چه به‌صورت خرده‌بار (LCL) باشد، فرآیندی پیچیده و چندمرحله‌ای است که نیازمند همکاری با یک شرکت‌ حمل‌ونقل معتبر و با تجربه در این حوزه است. در ادامه، مراحل اصلی این فرآیند را بررسی می‌کنیم:

1. انتخاب شرکت حمل‌ونقل معتبر

اولین گام در فرآیند حمل بار، انتخاب یک شرکت حمل‌ونقل با تجربه و معتبر است. این شرکت‌ها می‌توانند با ارائه مشاوره‌های تخصصی، مناسب‌ترین روش حمل را با توجه به نوع و حجم بار، زمان تحویل و بودجه شما پیشنهاد دهند. 

2.بسته‌بندی و آماده‌سازی بار

پس از انتخاب شرکت حمل‌ونقل، بار باید به‌صورت مناسب بسته‌بندی و آماده حمل شود. در روش FCL، بار به‌صورت کامل در یک کانتینر قرار می‌گیرد، درحالی‌که در روش LCL، بار با سایر محموله‌ها تجمیع می‌شود. در هر دو حالت، بسته‌بندی مناسب برای جلوگیری از آسیب به کالاها ضروری است.

3. ترخیص گمرکی در ایران

قبل از حمل بار به افغانستان، باید مراحل ترخیص گمرکی در ایران انجام شود. این مراحل شامل ثبت اظهارنامه، پرداخت عوارض و اخذ مجوزهای لازم می‌باشد. شرکت کشتیرانی مارین ترابر جنوب آریا (ساسکو) خدمات گمرکی را نیز ارائه می‌دهد تا این فرآیند به‌صورت سریع و بدون مشکل انجام شود.

4. حمل بار به مقصد

پس از انجام مراحل گمرکی، بار به مقصد در افغانستان حمل می‌شود. در روش FCL، بار به‌صورت مستقیم به مقصد ارسال می‌شود، درحالی‌که در حمل خرده‌بار به افغانستان، بار ابتدا به یک مرکز تجمیع منتقل شده و سپس با سایر محموله‌ها تجمیع می‌شود. در هر دو حالت، انتخاب مسیر مناسب و استفاده از گذرگاه‌های مرزی معتبر مانند دوغارون، باشتیک و ماهیرود اهمیت دارد.

5. ترخیص گمرکی در افغانستان

پس از حمل بار به افغانستان، مراحل ترخیص گمرکی در مرزهای مشترک انجام می‌شود. این مرحله شامل بررسی اسناد، پرداخت عوارض و اخذ مجوزهای لازم برای ورود کالا به داخل کشور می‌باشد. شرکت‌های حمل‌ونقل معتبر معمولاً خدمات گمرکی در افغانستان را نیز ارائه می‌دهند تا این فرآیند به‌صورت سریع و بدون مشکل انجام شود.

6.تحویل بار به گیرنده نهایی

در نهایت، بار به گیرنده نهایی در افغانستان تحویل داده می‌شود. در روش FCL، بار به‌صورت مستقیم به مقصد ارسال می‌شود، درحالی‌که در حمل خرده‌بار به افغانستان، پس از تفکیک در مرکز تجمیع، به مقصدهای مختلف ارسال می‌گردد. در هر دو حالت، شرکت‌های حمل‌ونقل معتبر معمولاً خدمات تحویل در محل را نیز ارائه می‌دهند تا فرآیند تحویل به‌صورت سریع و بدون مشکل انجام شود.

انتخاب شرکت مناسب حمل بار افغانستان

انتخاب باربری حمل بار به افغانستان یکی از مهم‌ترین مراحل حمل بار از ایران به افغانستان است. همکاری با شرکت مناسب، تضمین‌کننده امنیت بار، رعایت زمان‌بندی تحویل و تسهیل مراحل گمرکی و ترانزیت است.

شرکت‌های حرفه‌ای حمل بار به افغانستان خدمات متنوعی ارائه می‌دهند، از جمله انتخاب مسیر مناسب، ارائه مشاوره برای تعیین روش حمل، بسته‌بندی ایمن کالاها و انجام تشریفات گمرکی در ایران و افغانستان. همچنین این شرکت‌ها با گذرگاه‌های مرزی مختلف مانند دوغارون، باشتیک و ماهیرود آشنا هستند و می‌توانند بهترین مسیر را با توجه به نوع بار، حجم، زمان تحویل و هزینه پیشنهاد دهند.

انتخاب شرکت نامناسب حمل بار به افغانستان می‌تواند باعث تاخیر در ارسال، آسیب به کالا، مشکلات گمرکی یا افزایش هزینه‌ها شود. بنابراین، پیش از شروع حمل بار، لازم است که سابقه، اعتبار و تجربه شرکت در حمل بار به افغانستان بررسی شود.

برای حمل بار به کابل و شهرهای دیگر افغانستان با اطمینان کامل و خدمات حرفه‌ای، می‌توانید با شرکت ساسکو (SASCO) تماس بگیرید و از مشاوره و خدمات آن‌ها بهره‌مند شوید.